قرص آهن (قرص آهن کم خونی)

دستور مصرف و خرید مکمل آهن
یکی از مکمل‌های تخصصی که مصرف آن برای همه افراد جامعه با هر سن و جنسیتی مفید و حتی ضروری هست. به همین دلیل هم یکی از پرفروش‌ترین مکمل‌های معدنی که در داروخانه آنلاین کرج دارو در دسترس شما قرار می‌گیرد، همین مکمل است. اما یکی از سوالات مهمی که اغلب کاربران پس از خرید مکمل آهن می‌پرسند، دستور مصرف مکمل آهن است.
اگر می‌خواهید بدانید دستور و زمان مصرف آهن، مقدار دوز این مکمل و همچنین تداخل های دارویی آهن با ویتامین‌های مختلف چیست و چه تاثیری روی بدن ما دارد، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.

دستور مصرف مکمل آهن
متوسط دریافت آهن روزانه از غذاها و مکمل های آهن برای کودکان 2 تا 11 ساله 13.7-15.1 میلی گرم در روز است. اما با بالا رفتن سن کودکان، مقدار نیاز به آهن هم افزایش پیدا می‌کند. مقدار دوز روزانه مصرف آهن برای کودکان و نوجوانان 12 تا 19 سال 16.3 میلی گرم در روز است. مقدار مصرف روزانه آهن برای مردان و زنان بالاتر از 19 سال، با هم متفاوت است. مردان بالای 19 سال نیاز بیشتری به آهن دارند و مقدار روزانه مصرف آهن برای آنها 19.3 تا 20.5 میلی گرم است. در حالی که مقدار مصرف روزانه آهن برای خانم ها (حتی با وجود شرایط دوران قائدگی) 17.0 تا تا 18.9 میلی گرم در روز است .

دستور مصرف سازمان بهداشت جهانی برای خرید مکمل آهن در دوران بارداری
در حال حاضر مصرف روزانه مکمل آهن و اسید فولیک توسط WHO یا سازمان بهداشت جهانی به عنوان بخشی از مراقبت های دوران بارداری برای کاهش خطر کم وزنی هنگام تولد، کم خونی مادر و کمبود آهن، توصیه می شود.
پیشنهاد می‌شود که مکمل آهن در دوران بارداری خانم‌ها حاوی 30 تا 60 میلی‌گرم آهن باشد. گاهی اوقات مقدار دوز بالاتر هم برای خانم‌های باردار توصیه می‌شود. زیرا کم‌خونی در زنان باردار در اغلب موارد یک مشکل عمومی سلامتی است (کم خونی در بیشتر از 40% زنان باردار دیده می‌شود). به همین دلیل هم مکمل آهن همراه با 400 میلی‌گرم اسید فولیک توصیه می‌شود. توجه داشته باشید که مصرف مکمل آهن از نخستین روز‌های بارداری ضروری است. یعنی مصرف مکمل روزانه در طول بارداری، در اولین فرصت ممکن پس از لقاح شروع می شود، و در همه طول دوران بارداری باید ادامه داشته باشد.
نکته مهم اینکه علیرغم اثربخشی ثابت شده و گنجاندن گسترده آن در برنامه های مراقبت های دوران بارداری، استفاده از مکمل آهن و اسید فولیک در خانم‌های باردار باید با نظر پزشک همراه باشد. زیرا ممکن است مصرف زیاد از حد آهن برای خانم‌های باردار مشکل‌ساز شود.
دلایل احتمالی این امر عبارتند از عدم سازگاری، نگرانی در مورد ایمنی تداخل با آهن موجود در بدن خانم‌هایی که مقدار آهن کافی در خون خود دارند و همچنین مصرف مکمل های دیگر که حاوی آهن هستند می‌باشد.
در برخی از کشور‌ها استفاده متناوب از مکمل های آهن و اسید فولیک توسط زنان غیر کم خون، برای پیشگیری از کم خونی و بهبود نتایج بارداری توصیه شده است. در این مناطق شیوع کم خونی در زنان باردار کمتر از 20 درصد است.
به پیشنهاد سازمان بهداشت جهانی دوز پیشنهادی مصرف آهن، 120 میلی‌گرم آهن عنصری و 2800 میکروگرم (2.8 میلی‌گرم) اسید فولیک است که به صورت هفتگی در طول بارداری، در اولین فرصت ممکن پس از لقاح مصرف می‌شود.

مقدار مصرف روزانه مکمل آهن در ایران
پیشنهاد مقدار مصرف روزانه مکمل آهن در ایران برای مردان بالغ و نوجوان معمولا 8 تا 10 میلی گرم در روز و برای زنان بالغ و نوجوان مقدار 8 تا 13 میلی گرم در روز است. اما برای زنان باردار 17 تا 22 گرم در روز پیشنهاد می‌شود که پس از فارغ شدن و در صورتی که به بچه خودشان شیر می‌دهند به دوران قبل از بارداری بازگشته و به 8 تا 13 گرم کاهش پیدا می‌کند.

دستور عمل سازمان غذا و دارو آمریکا برای مکمل آهن

Table 1: Recommended Dietary Allowances (RDAs) for Iron [5]

سن
مرد
زن
بارداری
دوران شیردهی

نوزادان
0.27 mg*
0.27 mg*

7–12 ماه
11 mg
11 mg

1–3 سال
7 mg
7 mg

4–8 سال
10 mg
10 mg

9–13 سال
8 mg
8 mg

14–18 سال
11 mg
15 mg
27 mg
10 mg

19–50 سال
8 mg
18 mg
27 mg
9 mg

بالای 50 سال
8 mg
8 mg

آیا مصرف روزانه 65 میلی گرم مکمل آهن زیاد است؟
توجه داشته باشید که برخلاف بسیاری از مواد معدنی و ویتامین‌ها، مصرف مکمل آهن در دوز های بیشتر از حد مجاز می‌تواند خطرناک و سمی باشد. برای افراد بالاتر از 14 سال، بیشترین مقداری که می‌توان با خیال راحت مصرف کرد، کمتر از 45 میلی‌گرم در روز است، اما کودکان زیر 14 سال نباید بیشتر از 40 میلی‌گرم در روز مصرف کنند. اما خیلی‌ها مقدار 65 میلی‌گرم و 325 میلی‌گرم را به یاد دارند. آیا این مقدار مصرف اشتباه هست؟

آیا میشود روزی سه بار 65 میلی گرم آهن مصرف کنم؟
اگرچه به صورت سنتی دوز سولفات آهن برابر 325 میلی گرم (65 میلی گرم آهن عنصری) بوده که به صورت خوراکی سه بار در روز تجویز می‌شده است، اما این مقدار دوز مصرفی با مکمل آهن خالص یکی نیست. مکمل آهن خالص در دوزهای پایین تر (مثلاً 20-15 میلی گرم آهن عنصری روزانه) تقریبا به همان اندازه مؤثر باشد و عوارض جانبی کمتری ایجاد کند.
خیلی از افراد سوال می‌کنند که آیا 65 میلی گرم مکمل آهن برابر 325 میلی گرم سولفات آهن هست؟ در واقع عدد کوچکتر مقدار واقعی آهن عنصری موجود در مکمل است. به عنوان مثال، یک قرص 325 میلی گرمی سولفات آهن حاوی 65 میلی گرم آهن عنصری است.

آیا میشود روزی 150 میلی گرم آهن مصرف کرد؟
مقادیر مصرف عادی مکمل آهن برای همه افراد را در بالا مطالعه کردید. اما برای افرادی که کم خونی دارند، این مقدار با توجه به تجویز پزشک می‌تواند تا 150 یا 200 میلی‌گرم آهن خالص هم برسد. مکمل آهن خوراکی می تواند یک استراتژی موثر برای درمان و پیشگیری از IDA باشد، اما دستورالعمل ها متفاوت است. برخی از پزشکان دوزهای 150-200 میلی گرم آهن عنصری را در روز توصیه می کنند که البته دوز مصرف آن در طول روز تقسیم می شود.

بهترین زمان برای مصرف 65 میلی گرم مکمل آهن کی هست؟
آهن وقتی با معده خالی، همراه با آب یا آب میوه (بزرگسالان: لیوان پر یا 250 سی سی، کودکان: ½ لیوان یا 120 سی سی)، حدود 1 ساعت قبل یا 2 ساعت بعد از غذا خورده می‌شود بهتر جذب می شود. با این حال، برای کاهش احتمال ناراحتی معده، آهن را می توان با غذا یا بلافاصله بعد از غذا مصرف کرد.

آیا میتوان ویتامین B12 را با مکمل آهن مصرف کرد؟
ویتامین های B همچنین به بدن شما کمک می کنند تا غذایی که می خورید را بهتر به انرژی تبدیل کنید. آهن و ویتامین های B کمپلکس با یکدیگر تداخل منفی ندارند، بنابراین هیچ نگرانی در مورد مصرف همزمان این دو مکمل وجود ندارد.

آیا ویتامین B12 سطح مکمل خون بدن را افزایش می‌دهد؟
رابطه بین ویتامین B-12، آهن مثال خوبی از روش پیچیده ای است که در آن ترکیب برخی مواد مغذی ضروری به حفظ سلامت بدن شما کمک می کنند. ویتامین B-12 به طور غیر مستقیم سطح آهن خون شما را بالا برده و آن را در محدوده سالم و مورد نیاز حفظ کند.

چقدر طول می‌کشد تا مصرف 65 میلی گرم آهن در بدن جواب بدهد؟
مکمل های آهن خوراکی معمولا در حدود 3 تا 7 روز شروع به کار می کنند. اما سطح هموگلوبین خون شما ممکن است تا 2 ماه طول بکشد تا به حالت عادی برگردد.

آیا مصرف ویتامین دی 3 با مکمل آهن صحیح است؟
بله. هیچ مشکلی در مورد مصرف مکمل آهن و ویتامین D به طور همزمان گزارش نشده است. اتفاقا تحقیقات نشان می‌دهد که وجود آهن در فعال شدن فعالیت‌های آنزیم‌هایی که ویتامین D را مصرف می‌کنند بسیار موثر است.

آیا مصرف امگا 3 با مکمل آهن صحیح است؟
اگر مطلب ویتامین D را مطالعه کرده باشید، می‌دانید که یکی از منابع عالی برای تامین این ویتامین، روغن ماهی است. از سوی دیگر، خود روغن ماهی هم یکی از منابع اصلی امگا 3 محسوب می‌شود. اگر نگران مصرف همزمان امگا 3 و مکمل آهن هستید، احتمالا مشکلی در این رابطه وجود ندارد. چون تابحال هیچ تداخلی بین روغن ماهی و مولتی ویتامین با آهن گزارش نشده است. اما با این حال، این موضوع لزوماً به معنای عدم تداخل نیست و می‌تواند برای برخی از افراد باعث بروز حالت تهوع شود. بهتر است قبل از خرید مکمل آهن از کرج دارو،  با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت کنید.

آیا مصرف زینک با مکمل آهن صحیح است؟
چندین مطالعه نشان داده که زمانی که این مواد معدنی به صورت محلول مصرف شوند، غلظت بالای آهن می تواند بر جذب زینک در بزرگسالان تأثیر منفی بگذارد. با این حال، زمانی که مکمل آهن و مکمل روی در یک وعده غذایی مصرف می شوند، این اثر مشاهده نمی شود.
بنابراین احتمالا خرید مکمل آهن و مصرف این دو عنصر، به صورت قرص تاثیر چندانی روی هم ندارند. اما پیشنهاد می‌شود که باز هم آنها را با هم مصرف نکنید.

کدام ویتامین ها را نباید با مکمل آهن استفاده کرد؟
از مصرف همزمان مکمل های آهن و آنتی اسیدها یا مکمل های کلسیم خودداری کنید. بهتر است پس از خرید مکمل آهن دوزهای این 2 مکمل را با فاصله 1 تا 2 ساعت فاصله دهید تا از هر دارو یا مکمل غذایی بهره کامل ببرید.